Akcja pod Arsenałem (26 marca 1943) – jedna z najważniejszych akcji zbrojnych Grup Szturmowych Szarych Szeregów (pod kryptonimem "Meksyk II"), w trakcie której uwolniono harcmistrza Jana Bytnara "Rudego" oraz 25 innych więźniów politycznych, przewożonych z siedziby gestapo przy Alei Szucha na Pawiak. Miała ona miejsce pod warszawskim Arsenałem (skrzyżowanie ulic Bielańskiej i Długiej). Akcją dowodzili: całością Stanisław Broniewski "Orsza", a bezpośrednio Tadeusz Zawadzki "Zośka". W akcji został ciężko ranny Aleksy Dawidowski "Alek".

Operacja opisana została dokładnie w książkach Kamienie na szaniec Aleksandra Kamińskiego oraz Akcja pod Arsenałem Stanisława Broniewskiego.

W nocy z 18 na 19 marca 1943 gestapo aresztowało komendanta Hufca Praga, Henryka Ostrowskiego ps. "Heniek". W jego mieszkaniu znaleziono liczne materiały świadczące o jego działalności oraz prawdopodobnie notatki Jana Bytnara "Rudego". "Heniek" został poddany torturom. Z tego co obecnie wiadomo, nie zdradził niczego Niemcom, a wszystkie informacje jakie mieli, uzyskali z jego notatek. "Rudemu", aby wydobyć od niego zeznania, Niemcy mówili, że "Heniek" załamał się. Aleksander Kamiński, autor Kamieni na szaniec, nie miał dostępu do tych informacji i dlatego opisał w nich "Heńka" jako zdrajcę.

Pomnik upamiętniający akcję pod Arsenałem

W wyniku śmiałego ata­ku uwo­l­nio­no 25 więźniów, w tym "Rudego" i "Heńka", oraz 6 kobiet. Dwóch ako­w­ców zostało ciężko rannych (jak się okazało - śmier­tel­nie), a jeden schwytany i póź­niej rozstrzelany. Na­zi­ści stracili 4 zabitych (załoga spalonej więźniarki gestapo i policjant niemiecki z ulicy) i 9 rannych. "Rudego" prze­nie­sio­no do oczekującego samochodu, który odjechał z miejsca akcji.

"Orsza" Stanisław Broniewski, dowódca akcji, od maja 1943 Naczelnik "Sza­rych Szeregów"

Grupa "Atak"

• "Zośka" Tadeusz Zawadzki, dowódca grupy,
• "Anoda" Jan Rodowicz, d-ca sekcji,
• "Bolec" Tadeusz Chojko,
• "Heniek" Henryk Kupis,
• "Stasiek" Stanisław Pomykalski,
• "Maciek" Sławomir Bittner, d-ca sekcji,
• "Kołczan" Eugeniusz Koecher,
• "Sem" Wiesław Krajewski,
• "Słoń" Jerzy Gawin, d-ca sekcji,
• "Buzdygan" Tadeusz Krzyżewicz, 2 IV 1943 zmarł z ran odniesionych w akcji pod Arsenałem
• "Cielak" Tadeusz Szajnoch,
• "Alek" Aleksy Dawidowski, d-ca sekcji, 30 III 1943 zmarł z powodu ran odniesionych w akcji,
• "Hubert" Hubert Lenk, ujęty w czasie akcji, rozstrzelany 7 V 1943 w ruinach getta,
• "Mirski" Jerzy Zapadko

Grupa "Ubezpieczenie"

• "Giewont" Władysław Cieplak, d-ca grupy,
• "Kuba" Konrad Okolski, d-ca sekcji,
• "Kadłubek" Witold Bartnicki,
• "Jur" Andrzej Wolski,
• "Katoda" Józef Saski, d-ca sekcji,
• "Kopeć" Stanisław Jastrzębski,
• "Rawicz" Żelisław Olech,
• "Tytus" Tytus Trzciński, d-ca sekcji,
• "Felek" Feliks Pendelski,
• "Ziutek" Józef Pleszczyński,
• "Pająk" Jerzy Tabor,
• "Kapsiut" Kazimierz Łodziński,
• "Jeremi" Jerzy Zborowski, kierowca wozu,
• "Jurek TK" Jerzy Pepłowski, ubezpieczenie wozu.

Tylko jedenastu uczestników akcji dożyło końca II wojny światowej. Dowódca grupy, Tadeusz Zawadzki, zginął 20 sierpnia 1943 w czasie rozbicia strażnicy granicznej w miejscowości Sieczychy. Odbity "Rudy" zmarł 30 marca 1943 (tego samego dnia co Aleksy Dawidowski) na skutek obrażeń zadanych przez gestapowców w czasie przesłuchania. Obaj oprawcy "Rudego" zostali później zabici przez Szare Szeregi.

W odwecie za "Akcję pod Arsenałem", 27 marca 1943 r. na dziedzińcu Pawiaka rozstrzelano 140 więźniów - Polaków i Żydów.