600
640
600
638
Bitwa o Kępę Oksywską

Obrona Kępy Oksywskiej – obrona Kępy Oksywskiej przez oddziały pol­skie w dniach 1-19 września 1939 roku (działania lądowe od 10 września). Był to jeden z epizodów polskiej obrony Wybrzeża w polskiej wojnie obronnej 1939.

Pomnik Pamięci na Cmentarzu Marynarki Wojennej w Gdyni-Oksywiu
Pomnik pamięci m.in. żołnierzy baterii "Canet" z Kępy Oksywskiej na Cmentarzu Marynarki Wojennej w Gdyni-Oksywiu

Po wybuchu II wojny światowej, już w ciągu pierwszych dni walk rejon Wybrzeża został odcięty od reszty kraju. Z tego powodu 10 września 1939 r. po ciężkich walkach w rejonie Redy i na zachodnich przedpolach Gdyni, płk Stanisław Dąbek, do­wód­ca Lądowej Obrony Wybrzeża, podjął decyzję oddania rejonu Gdyni i ge­ne­ral­ne­go odwrotu wszystkich sił na teren Kępy Oksywskiej. Była ona rów­nież spowodowana brakiem na­dej­ścia wsparcia, początkowo prze­wi­dy­wa­ne­go przez Sztab Główny w planach obrony.

Na Kępie znalazło się w krótkim czasie ok. 9 tys. żołnierzy polskich, 120-140 ckm, 14 moździerzy, 23 działa piechoty, oraz wielu cywilów. Walki piechoty trwały od 10 do 19 września. W krótkim okresie i na terenie o powierzchni zaledwie 4 km2 stoczono co najmniej 110 potyczek. Brak umocnień poza najprostszymi rowami strzeleckimi przyczynił się do wzrostu strat po polskiej stronie – zginęło ponad 2 tys. żołnierzy, czyli 14% stanu osobowego (dla porównania – pod Monte Cassino zginęło ok. 1200 Polaków).

Po południu 19 września, wyczerpawszy wszelką możliwość dalszej ob­ro­ny, płk Dąbek poprowadził garstkę pozostających przy nim żołnierzy do ataku, podczas którego został trafiony w głowę odłamkiem pocisku moź­dzie­rzo­we­go. Ranny pułkownik ostatnią kulę zostawił dla siebie i odebrał sobie życie strzałem z pistoletu. O godzinie 17:00 Kępa Oksywska ska­pi­tu­lo­wa­ła.

Walki żołnierzy polskich o Oksywie zostały upamiętnione na Grobie Nie­znanego Żołnierza w Warszawie, napisem na jednej z tablic po 1990 r. "WESTERPLATTE-OKSYWIE-HEL 1 IX - 2 X 1939