Edward Osóbka-Morawski

Edward Osóbka-Morawski, właśc. Edward Osóbka, (ur. 5 października 1909 w Bliżynie k. Skarżyska-Kamiennej, zm. 9 stycznia 1997 w Warszawie) – działacz socjalistyczny, przewodniczący PKWN, członek KRN, premier Rządu Tymczasowego i Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej.

W 1928 przeniósł się do Końskich i podjął pracę w urzędzie gminy w Duraczowie; wówczas też wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej i Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych. W 1936 przybył do Warszawy, gdzie z ramienia Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej wszedł w skład zarządu warszawskiego oddziału Związków Zawodowych Pracowników Spółdzielczych. W 1938 założył Spółdzielnię Spożywców "Wyzwolenie", której był prezesem do 1939. W tym czasie zatrudnił w swojej spółdzielni (jako księgowego) Bolesława Bieruta, a w żoliborskiej komórce PPS współdziałał m.in. z Wandą Wasilewską. W 1938 rozpoczął naukę w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie na Wydziale Prawa i Ekonomii.

5 października 1939 udał się do radzieckiej strefy okupacyjnej, zatrzymując się na trzy miesiące w Hajnówce, skąd, za zgodą władz radzieckich, często wyjeżdżał w sprawach zaopatrzeniowych do różnych miast tzw.Zachodniej Ukrainy i Zachodniej Białorusi. Pod koniec grudnia 1939 powrócił do Warszawy i nawiązał współpracę z Adamem Próchnikiem i jego grupą "żoliborskich socjalistów", organizując konkurencyjne ugrupowania wobec utworzonego przez działaczy PPS konspiracyjnego "Wolność, Równość, Niepodległość".

W maju 1941 wstąpił do organizacji "Barykada Wolności", a po aresztowaniu jej przywódców przez Niemców wraz ze Stanisławem Chudobą przejął nad nią kontrolę. 1 września 1941 wszedł do 6-osobowego kierownictwa organizacji Polscy Socjaliści.