Wołyńska Brygada Kawalerii (Woł. BK) – wielka jednostka kawalerii Wojska Polskiego.

1 kwietnia 1937 Brygada Kawalerii "Równe" została przemianowana na Wołyńską Brygadę Kawalerii. Jej dowództwo stacjonowało w Równem. Skład:

• 19 Pułk Ułanów Wołyńskich im. gen. Edmunda Różyckiego - Ostróg;
• 21 Pułk Ułanów Nadwiślańskich – Równe;
• 2 Pułk Strzelców Konnych – Hrubieszów;
• 2 Dywizjon Artylerii Konnej im. gen. Józefa Sowińskiego – Dubno;
• 8 Szwadron Pionierów – Równe;
• 4 Szwadron Łączności – Równe.

Wołyńska Brygada Kawalerii pod dowództwem płk. dypl. Juliana Filipowicza wchodziła w skład Grupy Operacyjnej "Piotrków" w Armii "Łódź". Dowódcy brygady podporządkowano 12 Pułk Ułanów Podolskich ze składu Kresowej Brygady Kawalerii, którego pokojowym garnizonem była Białokrynica k. Krzemieńca.

1 września udanie broniła się w lasach na północ od Kłobucka pod wsiami Mokra, Mokra II i Mokra III przed natarciem niemieckiej 4 Dywizji Pancernej gen. por. Georga Hansa Reihardta. Tego dnia brygada straciła ok. 400 ludzi i 5 dział, niszcząc około 150 pojazdów nieprzyjaciela, w tym 76 czołgów Patrz: Bitwa pod Mokrą. Walka ta uchroniła czasowo 7 Dywizję Piechoty od jej okrążenia od strony północnej przez niemiecką 4 Dywizję Pancerną.

2 września – po wycofaniu się – Brygada stawiła całodzienny opór niemieckiej 4 Dywizji Pancernej pod Ostrowami, znów ponosząc duże straty.

3 września wycofała się na główną linie obrony do obszaru Łękińsko–Łękawa–Janów, skąd w nocy z 3 na 4 września wykonała udany wypad siłami 2 Pułku Strzelców Konnych na Kamieńsk, gdzie zniszczono kilkanaście cystern niemieckiej 1 Dywizji Pancernej i zabito około 100 żołnierzy wroga.

5 września oddziały Brygady zdobyły Wolę Krzysztoporską po dojściu do Jeżowa, ale wobec przewagi niemieckiej musiały się wycofać.

7 września Brygada wyparta została z bronionych przez nią pozycji pod Zamościem i Żerominem przez oddziały niemieckiej 18 Dywizji Piechoty gen. mjr. Friedricha Carla Cranza. Następnie rozpoczęła odwrót na Andrespol.

8 września otrzymała zadanie osłony Armii pod Wolą Cyrusową, gdzie stoczyła całodzienny, ciężki bój z nacierającymi oddziałami niemieckimi. Brygada powoli ustępowała, raz po raz kontratakując.

9 września stanęła w lasach pod Chlebowem. Następnie, nie chcąc zostać okrążoną, wycofała się przez Miedniewice, Szymanów i Kampinos do Puszczy Kampinoskiej, gdzie dotarła 10 września.

13 września razem z Nowogródzką Brygadą Kawalerii ruszyła do natarcia na Mińsk Mazowiecki. Wstępnym bojem zdobyła wieś Cyganka i obsadziła linię Cyganka–Choszczówka. Gdy napór nieprzyjaciela wzmógł się, atak Brygady nie tylko został zatrzymany, ale i utraciła ona wieś Cygankę. Było to ostatnia bitwa, w której Wołyńska Brygada Kawalerii występowała jako zwarta jednostka. Dalej część 12 Pułku Ułanów i 21 Pułku Ułanów wzięła udział w obronie Warszawy w ramach Zbiorczej Brygady Kawalerii do kapitulacji stolicy 28 września.

Pozostałe oddziały Brygady weszły w skład Frontu Północnego gen. Stefana Dęba-Biernackiego. 22 września weszły na niemiecką 68 Dywizję Piechoty płk. Georga Brauna pod Suchowolą. Następnie walczyły pod Krasnobrodem i Hutą Różaniecką.

Ośrodek Zapasowy brygady sformował zgrupowanie kawalerii ppłk. Kazimierza Halickiego (6 szwadronów konnych, 2 szwadrony kolarzy, 1 ckm i 1 gospodarczy). Do zgrupowania dołączył II dyon 40 pal rez. (bez 5 baterii). Był także działon 1/6 dac zmot. Zgrupowanie podlegało gen. bryg. Piotrowi Skuratowiczowi organizującemu obronę na linii rzeki Styr. Po agresji sowieckiej zgrupowanie wycofywało się w kierunku Lwowa i 18 września dołączyło do Grupy "Dubno". 20 września zgrupowanie w ramach grupy toczyło walki z sowietami o Busk, po czym wycofało się za Bug. 25 września wraz z resztą grupy skapitulowało przed Niemcami pod Rawą Ruską.

Pomnik Wołyńskiej Brygady Kawalerii w Mokrej.