356
346
346
Bogusław Hrynkiewicz

(ur. 12 września 1909 w Borkowie koło Łomży, zm. 22 czerwca 2003 w Warszawie) – komunista, agent NKWD i wywiadu sowieckiego, współ­pra­cow­nik Gestapo, zdrajca Polski.

Podczas studiów prawniczych na UW związał się z ruchem komunistycznym; w 1929 wstąpił do Związku Młodzieży Komunistycznej (ZMK, od 1930 KZMP) i został sekretarzem dzielnicowym Międzynarodowej Organizacji Pomocy Rewolucjonistom (MOPR). Działał również w OMS "Życie". 1932-1933 więziony za działalność komunistyczną. Jesienią 1939 przeniósł się do Wilna, a następnie do Białegostoku, gdzie pracował w Miejskim Wydziale Oświaty. Latem 1940 nawiązał współpracę z NKWD. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej w czerwcu 1941 próbował uciec w głąb ZSRR, jednak nie zdążył tego zrobić przed przejściem frontu i wrócił do Warszawy. W pierwszej połowie 1942 nawiązał kontakt z agentem wywiadu sowieckiego i NKWD Arturem Ritterem-Jastrzębskim, a następnie z jego zwierzchnikiem Czesławem Skonieckim. Otrzymał zadanie przeniknięcia do struktur organizacji Miecz i Pług, co udało mu się późnym latem 1942. Dążąc do rozbicia tej organizacji, oskarżył jej szefów – Słowikowskiego i Grada – o współpracę z gestapo, wskutek czego we wrześniu 1943 zostali oni zlikwidowani przez pluton specjalny Miecza i Pługa.

Wczesną wiosną odnalazł Komendanta Głównego AK Stefana Roweckiego "Grota" i próbował nieskutecznie dokonać jego likwidacji.

Latem 1943 skontaktował się poprzez pracownika Sztabu Głównego Gwardii Ludowej Czesława Strzeleckiego z Marianem Spychalskim, który znał Hrynkiewicza jeszcze sprzed wojny. Od jesieni 1943 w celu rozszyfrowania antykomunistycznego odcinka pracy AK i Delegatury Rządu współpracował z oficerem gestapo Wolfgangiem Birknerem (specjalistą w przygotowywaniu prowokacji policyjnych i znawcą polskiego podziemia), wspólnie z którym opracował plan przejęcia archiwum Delegatury Rządu i AK prowadzonego przez znanego osobiście Hrynkiewiczowi Wacława Kupeckiego "Kruka" przy ul. Poznańskiej 37 w Warszawie. Archiwum to zostało przejęte 17 lutego 1944 przez Hrynkiewicza oraz gestapowca przydzielonego mu przez Birknera, i dwóch żołnierzy GL – Wincentego Romanowskiego "Romana" i Stefana Wiechockiego "Stefana"; uprowadzono wówczas 7 osób zaginionych następnie bez wieści (prawdopodobnie zamordowanych). Hrynkiewicz zabrał głównie materiały antykomunistyczne i część archiwaliów o polskim podziemiu, Niemcy – materiały antyniemieckie i część antykomunistycznych. Hrynkiewicz przekazał zdobyte dokumenty Marianowi Spychalskiemu, który w marcu 1944 zabrał je do Moskwy. Od wiosny 1944 ponownie działał na rzecz wywiadu sowieckiego Do Polski wrócił we wrześniu 1945. Pod koniec grudnia 1945 został aresztowany przez NKWD i 30 października 1946 skazany na 5 lat więzienia; zwolniony w październiku 1948. Później był przesłuchiwany przez MBP w związku z wewnątrzpartyjnymi czystkami. Nigdy nie stanął przed polskim sądem aby odpowiedzieć za popełnione przestępstwa i zdradę Polski.