Jüdischer Ordnungsdienst - (dosł. Żydowska Służba Porządkowa, potocznie policja żydowska albo tzw. odmani) to w okresie II wojny światowej podległe częściowo Judenratom, kolaborujące z nazistowskimi Niemcami, żydowskie jednostki policyjne wewnątrz gett, obozów pracy oraz obozów koncentracyjnych. Wykorzystywano je do rekwizycji, łapanek, eskortowania przesiedleńców oraz akcji deportacyjnych.

Od grudnia 1940 pierwszym nadkomisarzem Żydowskiej Służby Porządkowej (SP) getta warszawskiego był Żyd Józef Andrzej Szeryński, który zmienił nazwisko z Szenkman. Szeryński był znany ze swojego antysemityzmu i jest podawany jako przykład "nienawidzącego siebie Żyda" (ang. Self-hating Jew).

Według historyka Raula Hilberga w getcie warszawskim służbę pełniło ok. 2500 żydowskich policjantów (komisarzem był Józef Andrzej Szeryński, a przejściowo Jakub Lejkin), w getcie łódzkim było 1200 osób, a w getcie lwowskim - 500 policjantów z Ordnungsdienstu. Jednostki te, pozbawione prawa posiadania i używania broni palnej, uzbrojone jedynie w pałki, były umundurowane oraz oznaczone odpowiednimi opaskami.

Żydowscy policjanci w getcie warszawskim,
maj 1941.

Funkcjonariuszami byli zwykle młodzi ochotnicy, zajmujący się utrzymaniem porządku w getcie, choć uczestniczący także w pa­tro­lach po getcie pro­wa­dzo­nych przez niemieckich żołnierzy oraz wartach przy wejściach do dzielnicy żydowskiej. Szcze­gól­nie ne­ga­tyw­nie wśród miesz­kań­ców gett odbierano udział funkcjonariuszy w pacyfikacji dzielnicy oraz ich pomoc w organizacji wywozu ludzi do obozów zagłady. W większości dużych gett funkcjonariusze policji żydowskiej zostali wymordowani lub wysłani do obozów koncentracyjnych w momencie likwidacji dzielnicy żydowskiej.

Bibliografia

• Mary Berg , Dziennik z getta warszawskiego, Wyd. Czytelnik, Warszawa 1983, ss. 272+16. ISBN 83-07-01043-8
• Bernard Goldstein , Five Years in the Warsaw Ghetto. Dolphin, Doubleday. New York 1961.
• Raul Hilberg , The Destruction of the European Jews. Quadrangle Books, Chicago, 1961.
• Stefan Chaskielewicz , Ukrywałem się w Warszawie: styczeń 1943 - styczeń 1945, Wyd. "Znak", Kraków 1988, ss. 196. ISBN 83-7006-029-3
• Emanuel Ringelblum , Kronika getta warszawskiego: wrzesień 1939 - styczeń 1943. Wyd. Czytelnik, Warszawa 1983, ss. 644. ISBN 83-07-00879-4, (Wyd. 2, 1988, ISBN 83-07- 00879-4)
• Henryk Rudnicki , Martyrologia i zagłada Żydów warszawskich, Warszawa 1946.