220
199
Konferencja teherańska
Konferencja teherańska
Od lewej: Stalin(sojusznik Hitlera), Roosevelt, Churchill

Konferencja teherańska (28 listopada 1943 - 1 grudnia 1943 w Teheranie) – spotkanie przywódców koalicji antyhitlerowskiej (tzw. wielkiej trójki): prezydenta USA Franklina Delano Roosevelta, premiera Wielkiej Brytanii Winstona Churchilla i ZSRR Józefa Stalina.

Była to pierwsza z trzech konferencji wielkiej trójki. Po niej odbyły się jeszcze dwie: konferencja jałtańska (luty 1945) oraz konferencja poczdamska (lipiec-sierpień 1945).

Postanowienia

  • USA i Wielka Brytania zobowiązały się do:
    • utworzenia drugiego frontu w Normandii w maju 1944 roku
    • udzielenia pomocy oddziałom Tito w Jugosławii
    • przy jednoczesnym wycofaniu poparcia dla czetników i rezygnacji z inwazji na Bałkanach poza Grecją przydzieloną do brytyjskiej strefy operacyjnej
  • Ustalono nową granicę wschodnią Polski i ZSRR na tak zwanej linii Curzona, z poprawką Stalina uwzględniającą pakt Ribbentrop-Mołotow oraz porozumienie Stalina z Hitlerem odnośnie przesunięcia Linii Curzona na zachód tak aby ZSRR mógł zagarnąć Lwów, Brześć i Grodno.
  • Rozmawiano także o utworzeniu Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz o Europejskiej Komisji Doradczej, która miała zadecydować o powojennych losach Niemiec, a Stalin zażądał wydzielenia sowieckiej strefy wpływów w Europie wschodniej i krajach nadbałtyckich.
  • Zażądano ponadto bezwarunkowej kapitulacji Niemiec.
  • Dokonano podziału krajów Europy na alianckie strefy operacyjne - na mocy międzyalianckich uzgodnień Polska znalazła się w strefie okupacujnej Armii Czerwonej.
  • Ustalono, iż Niemcy zostaną podzielone na strefy okupacyjne, zaś radziecka strefa okupacyjna Niemiec przylegać będzie do Polski, przez którą przebiegały linie komunikacyjne do tej strefy, co de facto przesądzało losy Polski. Ze względu na odbywające się jesienią 1944 roku w USA wybory prezydenckie na prośbę prezydenta Roosevelta liczącego na głosy Polonii amerykańskiej utajniono postanowienia wielkiej trójki w kwestii polskiej, tym samym USA sprzedało Polskę Stalinowi.