Dzisna – polskie miasto które posiada prawa miejskie od 1563 roku. Pod zaborami oraz w II Rzeczypospolitej istniał powiat dziśnieński w woj. wileńskim. Siedzibą powiatu było Głębokie. Po 1945 na mocy paktów rozbiorowych Dzisna została siłą wcielona do ZSRR pod okupację radziecką. Obecnie jest pod administracją białoruską.

17 września 1939 r.

Miasteczko Dzisna nad Dźwiną. O świcie, korzystając z osłony mgły, Sowieci przeprawiają się przez rzekę. Przewodnikiem jest niejaki Szulman, syn właściciela sklepu bławatnego, komunista. Rosjanie atakują strażnicę Korpusu Ochrony Pogranicza, zaskoczenie jednak się nie udaje. Kilkakrotnie mniej liczni Polacy podejmują walkę. Bronią się wiele godzin, zaczyna brakować amunicji. Połowa obrońców poniosła śmierć, części udało się wycofać. Dowodzący obroną por. Adam Domaniewski został ranny i wzięty do niewoli. Zabitych Polaków Rosjanie o dziwo pochowali – i zadeptali miejsce pochówku. Tak samo kiedyś zadeptywano partyzantów z Powstania Styczniowego. Potem trwał kilkugodzinny bój o miasteczko. Do żołnierzy KOP dołączyli policjanci, także uczniowie gimnazjum. Orlęta z Dzisny, o których historia zapomniała. Dowodził podporucznik rezerwy, miejscowy nauczyciel Zygmunt Girgowicz. Ranny, również dostał się do niewoli. I Domaniewski, i Girgowicz zostaną zamordowani w Katyniu.

Walki rozpoczęły się około 3 w nocy i trwały do około 7 rano. Po wkroczeniu NKWD miejscowi komuniści, głównie Żydzi i paru Białorusinów wskazywali zasłużonych Polaków do aresztowań. Wieczorem rozbito popiersie Józefa Piłsudskiego.