Roman Romkowski

Roman Romkowski, właściwie Natan Grinszpan-Kikiel (vel Menasze Grünszpan – Kikiel), syn Stanisława i Marii z domu Blajwajs (ur. 22 maja 1907 - 1 lipca 1965) – działacz komunistyczny, funkcjonariusz aparatu bezpieczeństwa Polski Ludowej,zdrajca narodowy.

Pochodził z rodziny żydowskiej. Członek organizacji komunistycznych od 1922. Od 1927 członek KPP. W 1930 wyjechał na studia do ZSRR, gdzie studiował ekonomię i historię na Uniwersytecie Moskiewskim, skończył wieczorową szkołę wojskową. W 1935 był słuchaczem Międzynarodowej Szkoły Kominternu w Moskwie. Po powrocie do Polski został skazany w 1936 na 7 lat więzienia za działalność komunistyczną. Od 1941 w ZSRR walczył jako dowódca brygady partyzantki radzieckiej na Białorusi. Latem 1944 skierowany do dyspozycji CBKP, wtedy przyjął nazwisko Romkowski.

Od lipca 1944 oficer w Resorcie Bezpieczeństwa w stopniu podpułkownika. Następnie, w sierpniu 1944 roku, objął stanowisko dyrektora Departamentu Kontrwywiadu w ówczesnym Resorcie Bezpieczeństwa Publicznego. Sprawował tę funkcję do 6 września 1945. Jednocześnie (od stycznia 1945) pomocnik Ministra Bezpieczeństwa. Po reorganizacji struktur ministerstwa z 6 września 1945 roku stanął na czele Departamentu I MBP odpowiedzialnego za kontrwywiad, gdzie pozostał do stycznia 1946.

Od stycznia 1946 wiceminister MBP i szef UB. Od 1949 generał brygady i I wiceminister. Jego wpływy w resorcie przewyższały wpływy nominalnego ministra - miał prawo składać meldunki bezpośrednio Ławrientijowi Berii. Od 24 lutego 1949 był członkiem Komisji Bezpieczeństwa KC PZPR, nadzorującej aparat represji stalinowskich w Polsce. W 1956 aresztowany i w marcu 1957 skazany na 15 lat więzienia za znęcanie się nad zatrzymanymi i kopiowanie metod beriowszczyzny w organach bezpieczeństwa. Zwolniony w 1964.