Herb Sambora

Sambor – miasto polskie nad rzeką Dniestr. Do 1939 był miastem powiatowym w województwie lwowskim w Polsce. Po 1945 na mocy paktów rozbiorowych został siłą wcielony do ZSRR pod okupację radziecką. Obecnie Sambor jest pod administracją ukraińską.

W dokumentach pierwsze wzmianki o mieście pochodzą z 1241 r. W 1390 roku miasto założył na prawie magdeburskim wojewoda krakowski Spytko z Melsztyna, właściciel m.in. sam­bor­szczy­zny. W latach 30. XVI w. wykupione przez królową Bonę.

W 1604 w pałacu wojewody Jerzego Mniszcha przebywał car Dymitr Samozwaniec I, który poślubił jego córkę Marynę Mniszech.

Jako powiat Sambor był jednostką administracyjna w okresie I Rzeczypospolitej. Od 1772 w zaborze austriackim. Od 1919 do 1939 polskie miasto powiatowe. W 1872 r. przez Sambor przechodzi linia kolejowa z Chyrowa do Stryja. Przed 1905 r. Sambor otrzymuje połączenie kolejowe ze Lwowem, a w 1905 r. z Użhorodem.

Sambor 1901

W lecie 1941 roku z powodu przepełnienia lwowskich Bry­gi­dek NKWD skierowało do Sambora dużą liczbę aresz­to­wa­nych. Byli oni prze­słu­chi­wa­ni i torturowani przez sam­bor­skie NKWD. W dniu wy­bu­chu wojny nie­miec­ko-so­wiec­kiej 22 czerwca 1941 roku zaprzestano prze­słu­chań i oprawcy z NKWD przystąpili do likwidacji więźniów. Wie­czo­rem zamordowano około 300 więzionych. Tylko dzięki szybkiemu tempu posuwania się wojsk niemieckich i słowackich enkawudyści nie dokończyli swojego planu całkowitej likwidacji więźniów w Samborze. Po ucieczce strażników części więźniów udało się wyłamać drzwi i opuścić cele.

Szybka Grupa (Rýchla Skupina) zmechanizowanych wojsk słowackich, która poruszała się za nacierającymi jednostkami niemieckimi dotarła w okolice Sambora. 2 lipca 1941 połączyła się z dowództwem armii słowackiej, które przeniosło się do Sambora. Właśnie w Samborze dowództwo armii decydowało o dalszych działaniach Słowaków w wojnie niemiecko-sowieckiej. Pod okupacją niemiecką wymordowano miejscowych Żydów. Sambor 7 sierpnia 1944 r. został zdobyty przez wojska radzieckie 1 Frontu Ukraińskiego oraz przez 11 Karpacką Dywizję Piechoty AK w ramach Akcji Burza.

Znane osoby związane z Samborem

• Władysław Abraham - polski prawnik i uczony, ojciec generała Romana Abrahama, urodzony w Samborze
• Maurycy Kabat - polski prawnik, profesor i rektor Uniwersytetu Lwowskiego, urodzony w Samborze
• Eugeniusz Kucharski - polski historyk, teoretyk literatury, profesor, absolwent gimnazjum w Samborze
• Juliusz Makarewicz - polski prawnik, wieloletni profesor prawa karnego Uniwersytetu Lwowskiego, w latach 1925–1935 senator II RP, urodzony w Samborze
• Czesław Nanke - polski historyk, profesor, absolwent a następnie nauczyciel gimnazjum w Samborze
• Andrzej Paluch - polski nauczyciel, bibliotekarz, muzyk, działacz społeczny, urodzony w Samborze
• Maciej Prus (ur.1937) - polski reżyser i aktor teatralny, urodzony w Samborze
• Kazimierz Rolewicz (1898-1986) - polski dowódca wojskowy, podpułkownik piechoty Wojska Polskiego i Armii Krajowej
• Artur Sandauer – polski krytyk literacki, eseista, tłumacz i profesor Uniwersytetu Warszawskiego, urodzony w Samborze
• Józef Skowyra (ur.1941) - polski polityk, poseł na Sejm IV kadencji, urodzony w Samborze
• Dominik Zbrożek - polski inżynier-geodeta, poseł na Sejm Krajowy, urodzony w Samborze

Literatura

• Julian Ursyn Niemcewicz "Juljana Ursyna Niemcewicza, podróże historyczne po ziemiach polskich między rokiem 1811 a 1828 odbyte", wydawcy A. Franck; B. M. Wolff, Paryż, Petersburg, 1858, Sambor strony: 431-432

http://www.gutman.republika.pl/sambor.htm#

http://www.top.turystyka.pl//?s=galeria&id=204

http://www.rosjapl.info/ukraina/sambor.php