3642
3162
3162
Piotr Śmietański
Piotr Śmietański

Piotr Śmietański (ur. 27 czerwca 1899 w Zawadach, zm. 23 lutego 1950) – polski kat, jeden z głównych egzekutorów stalinowskich w Polsce Ludowej i funkcjonariusz Urzędu Bezpieczeństwa, zwany "Katem z Mokotowa".

Przyszedł na świat w Zawadach w rodzinie Władysława i Anny. 17 stycznia 1945 został funkcjonariuszem sekcji VII wydziału I Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie w randze wywiadowcy. Od 21 lipca 1945 pełnił funkcję referenta w sekcji specjalnej, od 1 stycznia 1946 oddziałowego, od 1 lutego 1946 wywiadowcy w sekcji 1 (realizacja) wydziału IV A (śledczego) a od 3 sierpnia 1946 - agenta zaopatrzenia w wydziale gospodarczym. Od 1 lutego 1947 pozostawał do dyspozycji szefa i w randze starszego sierżanta był dowódcą plutonu egzekucyjnego w Więzieniu Mokotowskim. Osobiście uśmiercał skazańców jednym strzałem w tył głowy. W okresie stalinowskim był wykonawcą wyroków śmierci na wielu bojownikach niepodległościowych, tzw. żołnierzach wyklętych, byłych żołnierzach Armi Krajowej, w tym m.in. na Jerzym Miatkowskim, Tadeuszu Pelaku, Edmundzie Tudruju, Arkadiuszu Wasilewskim, Romanie Gronskim, kapitanie Stanisławie Łukasiku, komendancie Hieronimie Dekutowskim (zabitych przez Śmietańskiego w jeden dzień – 7 marca 1949).

25 maja 1947 wykonał wyrok śmierci na rotmistrzu Witoldzie Pileckim. Zachował się protokół wykonania wyroku śmierci na Witoldzie Pileckim z podpisem Śmietańskiego. Za pozbawienie życia więźnia otrzymywał on tysiąc złotych, podczas gdy pensja nauczycielska w tym okresie wynosiła sześćset złotych.

Od 1 września 1948 do śmierci pracowal jako oficer do zleceń w wydziale ogolnym WUBP w Warszawie.

W 2003 roku Instytut Pamięci Narodowej rozpoczął śledztwo mające na celu ustalenie losów Śmietańskiego w związku z dochodzeniem w sprawie śmierci Witolda Pileckiego. Nigdy jednak nie udało się dotrzeć do Śmietańskiego. Stwierdzono, że wszystkie dane personalne dotyczące "Kata z Mokotowa" zniknęły z oficjalnych archiwów rządowych. Śledztwo zostało wstrzymane w 2004.

Po raz pierwszy zdjęcie st. sierż. Piotra Śmietańskiego opublikowano w albumie Jacka Pawłowicza "Rotmistrz Witold Pilecki 1901–1948" (Wydawnictwo Instytutu Pamięci Narodowej, 2009). Według Tadeusza M. Płużańskiego Śmietański wyemigrował z Polski do Izraela w 1968. Według ustaleń IPN Śmietański zmarł 23 lutego 1950 na gruźlicę.