153
152
Układ ZSRR-Litwa z 10 października 1939r.

1 września 1939 r. Litwa ogłosiła neutralność ale Niemcy wywierali silny nacisk aby Litwa wystąpiła przeciw Polsce i zajęła Wilno w czym otwarcie wspierał ich ZSRR. Zgodnie z paktem Ribbentrop-Mołotow z dn.23.08.1939 Litwa znalazła się w niemieckiej strefie interesów,jednak na mocy drugiego układu sowiecko-hitlerowskiego z dn.28.09.1939r. Litwa znalazła się w sowieckiej strefie wpływów. Wobec czego w dn 10 pażdziernika 1939r. ZSRR wymusił na Litwie układ, na mocy którego - ZSRR "ofiarował" Litwie - Wilno i zachodnią część Wileńszczyzny (terytoria należące do Polski a nie do ZSRR) w zamian za zainstalowanie na terytorium Litwy sowieckich baz wojskowych w Nowej Wilejce, Olicie, Prenach i Gajżunach a liczebność wojsk sowieckich oceniono na 20000

27 października 1939r. wojska litewskie bez wypowiedzenia wojny Polsce, za zgodą ZSRR, przy symbolicznym zniszczeniu polskich szlabanów granicznych, przekroczyły granicę II RP i zajęły Wilno z Wileńszczyzną wpisując w ten sposób swój udział w IV rozbiór Polski. Po zajęciu Wilna doszło do masowej litwinizacji całego życia publicznego, rugowania Polaków z pracy i ziemi, a finałem była likwidacja Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie w dn.15 grudnia 1939r. Ostatecznie skończyło się to również tragicznie dla Litwy która 3 sierpnia 1943r została przymusowo wcielona w skład ZSRR i znikła z mapy świata jako niepodległe państwo na długie dziesięciolecia.