142
139
140
Zbrodnie nacjonalistów ukraińskich
w powiecie kowelskim

Zbrodnie nacjonalistów ukraińskich w powiecie kowelskim – zbrodnie nacjonalistów ukraińskich na ludności cywilnej (głównie polskiej) podczas rzezi wołyńskiej w powiecie kowelskim w dawnym województwie wołyńskim w okresie II wojny światowej.

Natężenie mordów w powiecie kowelskim to lipiec 1943 r. W 5 miejscowościach zginęło powyżej 100 osób, w tym w Gaju 600 Polaków. Na terenie powiatu kowelskiego ofiarą zbrodni padło 3747-3753 osób (ustalona, minimalna liczba ofiar). Polacy ginęli w 154 miejscowościach. Ponadto zginęło co najmniej 14 Czechów, 139 Żydów, 260 Ukraińców, 6 Rosjan. Ustalono 74 sprawców zbrodni. W co najmniej 22 przypadkach napadów Ukraińcy udzielili Polakom pomocy. Spalonych zostało co najmniej 2 kościoły i 3 kaplice.

Zbrodnie głównie były dziełem UPA, wzmocnionej w marcu i kwietniu 1943 r. przez dezerterów z ukraińskiej policji, wspomaganej przez ukraińskich chłopów, samoobronę (SKW) i Służbę Bezpeky OUN-B. W niewielkim zakresie jako sprawców wskazuje się oddziały zbrojne melnykowców i bulbowców.

Ogółem nacjonaliści zniszczyli 62 osiedla polskie


Miejsca zbrodni i liczba ofiar

  • Kowel - ofiarą nacjonalistów ukraińskich padło 44 Polaków, 1 Ukrainiec

gmina Datyń


Zbrodnie w miejscowościachUstalona (minimalna) liczba ofiar
Doszno 54 Polaków
Synowo 15 Polaków i Ukraińców
Wielimcze 7 Polaków, 2 Rosjan
Zamszany Liczba ofiar nieznana


gmina Górniki


Zbrodnie w miejscowościachUstalona (minimalna) liczba ofiar
Smolna 3 Polaków


gmina Hołoby


Zbrodnie w miejscowościachUstalona (minimalna) liczba ofiar
Brzuchowicze 4 Polaków
Byteń 2 Polaków, 2 Ukraińców
Dementjanówka 2 Polaków
majątki Gończy Bród 14 Polaków, 1 Rosjanin
wieś Gończy Bród 5 Polaków
Hołoby 14 Polaków, 24 Żydów
Kalinownik Liczba ofiar nieustalona
Majdan 1 Polak
Makowiszcze 2 Polaków
Mały Porsk 6 Polaków
Nowa Dąbrowa 15 Polaków
Pasieka 1 Polak
Peresieka 2 Polaków
Popowicze 10 Polaków
Radoszyn 13 Polaków
Stachów 83 Polaków
Żmudcze 52 Polaków


gmina Krymno


Zbrodnie w miejscowościachUstalona (minimalna) liczba ofiar
Krymno 40 Polaków


gmina Kupiczów


Zbrodnie w miejscowościachUstalona (minimalna) liczba ofiar
Adamówka 64 Polaków
Aleksandrówka 80 Polaków, 4-osobowa rodzina polsko-czeska, 1 Gruzin
Aleksandrówka-Holendry 7 Polaków
Antonówka 18 Polaków
Berestowa 5 Polaków
Budki 35 Polaków
Czernijów 15 Polaków, 1 Ukrainiec
Dażwa 3 Polaków
Kupiczów 2 Polaków, 14 Żydów, 14 Czechów
Leżachów 6 Polaków
Łowiszcze 20 Polaków
Michałówka 58 Polaków
Miedzików 7 Polaków
Moczułki 17 Polaków
majątek Nowy Dwór 36 Polaków
wieś Nowy Dwór 2 Polaków
majątek Nyry Liczba ofiar nieznana
wieś Nyry 1 Polak
Ozierany 22 Polaków
Peresieka 6 Polaków
Popielówka 1 Polak, 3-osobowa rodzina polsko-ukraińska
Sieniawka 20 Polaków
Suszybaba 8 Polaków
Swinarzyn 36 Polaków
Wiktorówka 102 Polaków
Wołosówka Liczba ofiar nieznana


gmina Lubitów


Zbrodnie w miejscowościachUstalona (minimalna) liczba ofiar
Bielin 4 Polaków
Budyszcze 8 Polaków
Gruszówka 29 Polaków
Janówka 48-49 Polaków
Kajetanówka Liczba ofiar nieznana
Kołodeżno 11 Polaków
Lubitów 1 Polak, 4-osobowa rodzina polsko-ukraińska
Marianówka 4 Polaków
Peresieka Liczba ofiar nieznana
Piórkowicze 12 Polaków
Radoml 43-48 Polaków
majątek Rokitnica Liczba ofiar nieznana
wieś Rokitnica 1 Polak
Steble 3 Polaków
Wołoszki 6 Polaków
Woronna Liczba ofiar nieznana
Worona 7 Polaków


gmina Maciejów


Zbrodnie w miejscowościachUstalona (minimalna) liczba ofiar
Maciejów 8 Polaków
Siomaki 36 Polaków
Smidyń 4 Polaków


gmina Maniewicze


Zbrodnie w miejscowościachUstalona (minimalna) liczba ofiar
Czerewacha 80 Polaków
Dobrowica 1 Polak
Gródek 2 Żydów
Laski 42 Polaków
Łosze 4 Polaków
Majdan 16 Polaków
osada Maniewicze 5 Polaków
wieś Maniewicze 1 Polak
Okońsk 7 Polaków
Podiwanówka 24 Polaków


gmina Niesuchojeże


Zbrodnie w miejscowościachUstalona (minimalna) liczba ofiar
Dorotyszcze 1 Polak, 12 Ukraińców
Grabów 12 Polaków
Huszyn 2 Polaków
Myślina 30 Polaków, 16 Żydów
Niesuchojeże 1 Ukrainiec
Obłapy Liczba ofiar nieznana
Skulin 1 Polak


gmina Powórsk


Zbrodnie w miejscowościach Ustalona (minimalna) liczba ofiar
Cegielnia 24 Polaków, 1 Żyd
Dubniki 10 Polaków
Górno 4 Polaków
Hrywiatki 6 Polaków
Hulewicze 20 Polaków
Koleszów 4 Polaków
Koźlenicze 20 Polaków
Krzeczewicze 8 Polaków
Łukówka 8 Polaków
Powórsk 29 Polaków, 4 Żydów
Sitowicze 14 Polaków
Ratno 1 Polak, liczba ofiar narodowości żydowskiej nieznana


gmina Siedliszcze


Zbrodnie w miejscowościach Ustalona (minimalna) liczba ofiar
Czeremszanka 163 Polaków
gajówka pomiędzy wsiami Myzowo i Sekoń 4 Polaków, 1 Rosjanin
kolonia Piaseczno 94 Polaków
wieś Piaseczno Liczba ofiar nieznana
Pieńkówka 8 Polaków
Sekoń 6 Polaków
Wyżwa 16 Ukraińców


gmina Stare Koszary


Zbrodnie w miejscowościach Ustalona (minimalna) liczba ofiar
Kleczkowicze 1 Polak
Klewieck 2 Ukraińców
majątek Lubliniec 3 Polaków
wieś i kolonia Lubliniec 1 Polak
Rudniki 21 Polaków
Różyn 6 Polaków, 4 Ukraińców
Truskoty 14 Polaków


gmina Turzysk


Zbrodnie w miejscowościach Ustalona (minimalna) liczba ofiar
Batyń 9 Polaków
Bobły 4 Polaków
Budy Ossowskie 289 Polaków
Dąbrowa 5 Polaków
Dobrzyńsk 14 Polaków
Hirki 1 Polak
Julianów 13 Polaków
Klusk 9 Polaków
Kowalówka 21 Polaków, 1 Ukrainiec
Kustycze 53 Polaków
Lityn 73 Polaków, 6 Ukraińców
Łuczyce 4 Polaków, 1 Ukrainiec
Obeniże 44 Polaków
Osiecznik 43 Polaków, 8 Ukraińców
Ossa 4 Polaków
Radowicze 37 Polaków
Rewuszki 22 Polaków
Stawek 2 Polaków
Syczycha 1 Polak
Tuliczów 4 Żydów
Turzysk 8 Polaków
Turzysk Przedmieście 1 Polak
kolonia Wierbiczno 84 Polaków
wieś i majątek Wierbiczno 10 Polaków
Wólka Wierbiczańska 5 Polaków
Zadyby 2 Polaków
Zielona 2 Polaków


gmina Wielick


Zbrodnie w miejscowościach Ustalona (minimalna) liczba ofiar
Dembówka 6 Polaków
Duży Porsk 7 Polaków
Gaj 600 Polaków, 1 Ukrainiec
Iwanówka 10 Polaków
Janówka 12 Polaków, 1 Ukrainiec
Kaszówka 5 Ukraińców
Kuchary 15 Polaków
Litogoszcze 16 Ukraińców
kolonia Mielnica 40 Polaków
miasteczko Mielnica 105 Polaków, 1 Ukraińców
Miryn 10 Polaków
Podlisy 2 osoby z rodziny polsko-ukraińskiej
Podryże 97 Polaków
Rudka Miryńska 1 Polak
Sielce 2 Polaków
Skalenica 43 Polaków
Sucha Łoza 71 Polaków, 2 Ukraińców
Wielick 47 Polaków, 4 Żydów
kolonia Wólka Porska 21 Polaków


gmina Zabłocie


Zbrodnie w miejscowościach Ustalona (minimalna) liczba ofiar
Zabłocie 1 Polak


Zbrodnie w nieustalonych miejscach


W nieustalonych miejscach powiatu kowelskiego zginęło również co najmniej 40 Polaków, 181 Ukraińców, 70 Żydów, 3 Rosjan.


Kierownictwo terenowe OUN-B w powiecie kowelskim


Funkcja Imię, nazwisko i pseudonim Okres działalności
przewodniczący okręgu Kulisz "Jaszczur" 1942-1943
przewodniczący okręgu Hryhoryj Lewczuk "Burlij" 1943-1944
okręgowy referent SB w Kowlu Iwan Demczuk "Gonta" 1943-1944
okręgowy referent SB Andrij Michalewycz "Kos" 1943
kuszczowy bojówki w Turzysku Iwan Wasyliuk "Metełyk"


Bibliografia

  • Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko: Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia : 1939–1945. Warszawa: von borowiecky, 2000. ISBN 8387689343.