47
46
45
Związek Patriotów Polskich

Związek Patriotów Polskich (ZPP) - organizacja polityczna, powołana w marcu 1943 przez komunistów polskich w ZSRR; narzędzie polityki Stalina w kwestii polskiej - przygotowywał warunki do przejęcia władzy przez komunistów w powojennej Polsce.

ZPP pełną działalność rozwinął po zerwaniu przez władze ZSRR (kwiecień 1943) stosunków dyplomatycznych z rządem RP na uchodźstwie.

Powstanie organizacji oficjalnie ogłoszono na zjeździe ZPP w czerwcu 1943 r. Wcześniej było to niemożliwe z powodu napiętej sytuacji polsko-sowieckiej (Katyń, zerwanie stosunków dyplomatycznych).

W maju 1943 komuniści uzgodnili ze Stalinem skład dowództwa polskiej dywyzji w ZSRR z gen. Zygmunt Berlingiem na czele.

9 i 10 czerwca odbył się w Moskwie zjazd ZPP, na którym ogłoszono statut, deklarację ideową, wybrano zarząd i komisję rewizyjną. Na zjeździe wybrano Zarząd w składzie przewodnicząca Zarządu Głównego: Wanda Wasilewska, członkowie: Stanisław Skrzeszewski, Stefan Jędrychowski, Włodzimierz Sokorski i Zygmunt Berling. W deklaracji jednoznacznie potępiono rząd Władysława Sikorskiego, na pierwsze miejsce wysunięto konieczność przebudowy struktury społeczno-politycznej przyszłej Polski, znaczenie sojuszu ze Zwiazkiem Radzieckim dla bezpieczeństwa jej granic oraz zmiany granic (odrzucenie traktatu ryskiego).

ZPP całkowicie poparł sowiecki atak na Polskę z 17 września 1939 roku oraz oderwanie od Polski – Lwowa, Grodna i Wilna wraz z innymi terytoriami zaanektowanymi przez ZSRR na mocy paktu Ribbentrop-Mołotow oraz Hitler-Stalin.

W lipcu 1944 ZG ZPP formalnie podporządkował się Krajowej Radzie Narodowej i uczestniczył w powołaniu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego. W latach 1944–1946 ZPP przesiedlał Polaków i Żydów z terenów, polskich zaanektowanych przez ZSRR do Polski pojałatańskiej oraz walnie wspierał depolonizajcę tychże terenów. [wschodnie województwa II RP].

Zakończył działalność w sierpniu 1946 r.