17
68
17
58
Akademia Rolnicza w Dublanach
Budynek Akademii Rolniczej w Dublanach
Budynek Akademii Rolniczej w Dublanach

Akademia Rolnicza w Dublanach – wyższa uczelnia o profilu rolniczym w Dublanach koło Lwowa, założona w 1858 roku.

Folwark Dublany (707 morgów = 407 ha) oddalony o 8 km od rogatki żółkiewskiej Lwowa został za­ku­pio­ny 1 listopada 1853 roku przez Galicyjskie Towarzystwo Gospodarskie. 9 stycznia 1856 roku powstała tam prywatna (średnia 3-letnia) Szkoła Gospodarstwa Wiejskiego, a w roku 1858 otwarto tam Wyższą Szkołę Rolniczą w Dublanach. Głównym założycielem szkoły był prezes GTG Leon Sapieha.

Od roku 1878 została przejęta i finansowana przez Wydział Krajowy. W 1901 roku uzyskała prawa akademickie i nazwę Akademia Rolnicza w Dublanach. Nie udało się jej natomiast otrzymać prawa doktoryzowania i habilitowania – do końca jej istnienia szkołę kończono z tytułem agronoma. Doznała znacznych zniszczeń w czasie wojny polsko-ukraińskiej 1918/19. W wyniku zniszczenia zabudowy Akademii przyłączono ją do Politechniki Lwowskiej wraz z Wyższą Szkołą Lasową we Lwowie, z których postał w 1919 roku na Politechnice Lwowskiej osobny Wydział Rolniczo-Leśny. Wówczas studia leśne odbywały się we Lwowie, natomiast rolnicze w Dublanach.

Akademia mieściła się w jednopiętrowym budynku, zwanym "gmachem głównym", który został wzniesiony w roku 1888. Mieściły się w nim sale wykładowe, gabinety profesorskie, parę sal ćwiczeniowych i kancelaria. W pozostałych,wybudowanych w 1900 roku mieściły się: laboratoria chemii rolnej, gleboznawstwa, technologii rolniczej, a także stacja chemiczno-rolnicza oraz "internat" ("dom mieszkalny słuchaczów" – pisownia oryginalna). Istniał także Ogród Botaniczny ze szklarnią i okazałym stawem.

Na początku XX wieku na Akademię w Dublanach zapisywało się blisko 1500 studentów rocznie, w większości z Królestwa Kongresowego


Rektorzy, dyrektorzy

  • Erazm Lelowski,1856-59
  • Wojciech Studziński,1859-62
  • Kazimierz Pańkowski,1862-68
  • Zygmunt Strusiewicz,1868-78
  • Juliusz Au,1878-79
  • Władysław Lubomęski,1879-94
  • Juliusz Fromml,1894-1906
  • Józef Mikułowski-Pomorski,1906-11
  • Kazimierz Jan Miczyński,1911-14
  • Stefan Pawlik,1916-19

Pozostała kadra dydaktyczna i naukowa

  • Stefan Dąb-Biernacki - polski generał dywizji WP
  • Ludwik Finkel - polski historyk, bibliograf
  • Emil Godlewski - polski botanik, chemik rolny , twórca polskiej szkoły fizjologii roślin
  • Jan Hebenstreit - polski leśnik
  • Karol Malsburg - polski zootechnik
  • Kazimierz Adam Miczyński (junior) - polski botanik i genetyk
  • Marian Raciborski - polski botanik, jeden z pierwszych w Polsce paleobotaników
  • Henryk Romanowski - polski ekonomista rolny
  • Karol Różycki - polski zootechnik
  • Aleksander Tychowski - polski technolog rolny
  • Władysław Tyniecki - polski leśnik, botanik

Znani polscy absolwenci Akademii Rolniczej w Dublanach

  • Franciszek Abgarowicz - profesor SGGW i dyrektor Instytutu Zootechniki
  • Stefan Alexandrowicz - profesor WSR w Poznaniu, członek PAN
  • Stanisław Bac - profesor WSR we Wrocławiu, członek PAN
  • Adam Brzechwa-Ajdukiewicz - generał brygady WP
  • Józef Ciemnodoński - dyrektor Lwowskiej Izby Rolniczej
  • Jan Cieński - ksiądz katolicki, od 1967 jedyny (tajny) biskup katolicki na powojennych obszarach Ukrainy
  • Władysław Czaykowski - profesor WSR w Szczecinie
  • Bogdan Dobrzański - profesor WSR w Lublinie i rektor tej uczelni, członek PAN
  • Wojciech hr. Dzieduszycki - dyrektor Zakładów Młynarskich we Wrocławiu, artysta
  • Władysław Herman - profesor SGGW
  • Bolesław Iwicki - ichtiolog, właściciel majątku Brzozówka i Parolice
  • Stanisław Jełowicki - profesor WSR w Krakowie
  • Czesław Kanafojski - profesor SGGW, członek PAN
  • Jan Kielanowski - profesor SGGW, dyrektor Instytutu Fizjologii i Żywienia Zwierząt PAN w Jabłonnie, członek PAN
  • Stanisław Maciołowski - zarządca majątków ziemiańskich, porucznik rezerwy kawalerii Wojska Polskiego
  • Aleksander Martyniak - profesor WSR w Olsztynie
  • Jan Mazaraki - profesor WSR w Szczecinie
  • Kazimierz Adam Miczyński (junior) - profesor WSR w Krakowie
  • Arkadiusz Musierowicz - profesor SGGW, członek PAN
  • Kazimierz Pańkowski - profesor, zootechnik, autor licznych publikacji z zakresu hodowli zwierząt
  • Stefan Plewiński - działacz społeczny
  • Włodzimierz Puchalski - fotografik
  • Henryk Romanowski - profesor UMCS i WSR w Lublinie
  • Adam Skoczylas - profesor SGGW
  • Wanda Szczypuła - profesor Politechniki w Gdańsku
  • Bolesław Świętochowski - profesor WSR we Wrocławiu, członek PAN
  • Aleksander Tychowski - profesor WSR we Wrocławiu
  • Dominik Witke-Jeżewski - kolekcjoner i mecenas sztuki
  • Emil Wollman - profesor WSR we Wrocławiu
  • Adam Wondrausz - profesor WSR w Lublinie
  • Michał Wójcicki - profesor WSR w Krakowie
  • Maria Wszelaczyńska - profesor Akademii Medycznej w Gdańsku

Bibliografia

  • Maria Radomska. Dublany. W: Dzieje Akademii Rolniczej we Wrocławiu. Red. J. Sobota, T. Szulc, J. Tyszkiewicz. AR, Wrocław 2001, s. 9-18.