21
29
20
22
Czarni Lwów
Czarni Lwów

Czarni Lwów – nieistniejący obecnie polski klub piłkarski (później wielosekcyjny sportowy, m.in. z sekcjami: hokeja na lodzie, lekkoatletyczną, narciarską, tenisa ziemnego i bokserską), założony we Lwowie w sierpniu 1903, jako I. Lwowski Klub Piłki Nożnej "Sława" Lwów przez uczniów I i II Szkoły Realnej.

Przez niemal sto lat powszechnie - choć mylnie - uznawany za najstarszy zespół piłkarski utworzony przez Polaków na ziemiach polskich. Współzałożyciel Związku Polskiej Piłki Nożnej (w 1911), a po odzyskaniu niepodległości Polskiego Związku Piłki Nożnej (w 1919) oraz Ligi Piłki Nożnej (w 1926).

Najbardziej znany - obok Pogoni Lwów - klub sportowy ze Lwowa. Jego drużyna piłkarska przez 7 sezonów występowała w polskiej I lidze, rozgrywając w niej w sumie 164 mecze, w których zdobyła 141 punktów, przy bilansie bramkowym: 120-186. Spore osiągnięcia zanotowała również sekcja hokejowa, dwukrotnie z rzędu plasując się na podium mistrzostw Polski, w 1935 będąc dodatkowo najlepszą w kraju.

Początki piłki nożnej we Lwowie sięgają roku 1899, gdy do miasta dotarła książka The Football Association, przetłumaczona z języka angielskiego. W latach 1900 - 1903 w I szkole realnej we Lwowie uczniowie uprawiali różne dyscypliny sportu, w tym piłkę nożną. Przed rozpoczęciem roku szkolnego, w sierpniu 1903 roku jedenastu chłopców tej szkoły założyło I. Lwowski Klub Piłki Nożnej "Sława"[1]. Prezesem został jeden z założycieli - Kazimierz Sołtyński. W tym samym roku rozegrano dwa pierwsze mecze, wygrane 2:0 i 3:0 z drużyną uczniów szkół średnich. Rok później zdecydowano przyjąć czarno - czerwone barwy i w 1905 roku przyjęto nazwę I. Lwowski Klub Piłki Nożnej "Czarni". Piłkarze rozgrywali mecze w czarnych koszulach z czerwonym pasem i czarnych spodenkach. Pierwszy oficjalny mecz rozegrano w maju 1906 przeciwko Klubowi Gimnastyczno-Sportowemu przy IV Gimnazjum we Lwowie (późniejszej Pogoni), remisując 1:1. 9 lipca 1908 r. zatwierdzono statut klubu i aż do roku 1913 tą datę uznawano za dzień powstania "Powidlaków". 20 lutego 1909 r. zmieniono nazwę na I. Lwowski Klub Piłki Noznej "Czarni" we Lwowie, a 22 listopada następnego roku na I. Lwowski Klub Sportowy "Czarni" we Lwowie, aby podkreślić wielosekcyjność klubu.

W 1911 roku Czarni pojechali do Krakowa i w meczu z Cracovią osiągnęli remis 0:0, a dzień później przegrali 0:12 z reprezentacją Austrii. W tym samym roku drużyna z drużyna została współzałożycielem Polskiego Związku Piłki Nożnej. 23 czerwca 1912 w ramach zapasów kwalifikacyjnych o I klasę Czarni ulegli u siebie 0:1 krakowskim "Pasom", a 6 października 1912 - w tych samych rozgrywkach - wygrali z AZS Kraków 6:1. W 1913 klub jednak nie przystąpił do jedynej dokończonej edycji piłkarskich mistrzostw Galicji. Rok później "Powidlaki" do tych rozgrywek zakwalifikowali się, a w 1914 w chwili rozpoczęcia wojny plasowali się na 2 miejscu w tabeli.

Po zakończeniu działań militarnych i odzyskaniu przez Rzeczpospolitą niepodległości Czarni stali się jednym z głównych organizatorów życia piłkarskiego w kraju. 18 czerwca 1920 - w ramach propagowania polskości na Górnym Śląsku - zagrali z tamtejszą reprezentacją, zwyciężając 8:3. Wcześniej jednak zainaugurowali rozgrywki o pierwsze mistrzostwo Polski (we lwowskiej klasie A) - 6 czerwca 1920 ulegając Pogoni 1:3 (0:3), a 13 czerwca 1920 zwyciężając 6:0 (2:0) Polonię Przemyśl. Na skutek agresji bolszewickiej zmagania te przerwano, a w kolejnych sześciu edycjach zawsze lepsi okazywali się rywale zza miedzy. Najbliżej końcowego triumfu byli rok później, plasując się w końcowej tabeli na 1 pozycji ex-aequo z Pogończykami. W decydujących o awansie do fazy finałowej MP'1921 barażach ulegli odwiecznym rywalom - 29 maja 1921 0:5 (0:2), a 19 czerwca 1921 1:2 (1:0). Przełom nastąpił w grudniu 1926, gdy uformowano nowoczesną ligę, w której miejsce znaleźli i Czarni. Debiut wypadł okazale, bowiem 3 kwietnia 1927 godz. 16:00 Powidlaki ograli w Poznaniu Wartę 3:0 (2:0), a pierwszego gola zdobył Władysław Sawka. Premierowy sezon ligowy "Powidlaki" ukończyli na bezpiecznym 9 miejscu, a w środku stawki uplasowali się także rok później.

Pierwszy poważniejszy kryzys przyszedł w edycji 1929, gdy w końcowej tabeli o zaledwie 1 punkt wyprzedzili obydwu spadkowiczów - Klub Turystów Łódź i 1. FC Katowice. Jeszcze bardziej łaskawy los okazał się w sezonie 1932, gdy jedyny spadkowicz Polonia Warszawa okazał się gorszy wyłącznie bilansem bramkowym. W międzyczasie zmieniono nazwę z "Klubu Piłkarskiego" na "Klub Sportowy", bowiem w pod szyldem Czarnych powstawały kolejne sekcje, z których największe sukcesy odniosła hokejowa. W sierpniu 1931 Stadion imienia Marszałka Józefa Piłsudskiego zyskał nowoczesne żelbetowe trybuny, bowiem kilka tygodni wcześniej stary, drewniany obiekt - na skutek podpalenia przez ukraińskich nacjonalistów - doszczętnie spłonął. W jego odbudowie wydatnie pomogły dobrowolne składki większości polskich klubów sportowych, co dobitnie świadczyło o niewątpliwej estymie jaką powszechnie darzono Czarnych w całym kraju i ich pozycji na sportowej mapie II Rzeczypospolitej.

W sezonie 1933 Czarni świętowali jubileusz 30-lecia klubu. 1 lipca rozegrano z tej okazji mecz z Gedanią Gdańsk oraz odsłonięto pomnik marszałka Józefa Piłsudskiego na froncie stadionu. Po zakończeniu sezonu 1933 drużyna piłkarska po raz jedyny została zdegradowana z I ligi, jednak - jak się później okazało - już nigdy do niej nie powróciła. Spadek nastąpił w dość specyficznych okolicznościach i był bezpośrednio związany z reformą najwyższej klasy rozgrywkowej. Po raz pierwszy w historii ekstraklasa została bowiem podzielona na dwie równorzędne 6-zespołowe grupy, z których do fazy finałowej promocję uzyskiwały po 3 czołowe każdej z nich. W grupie wschodniej Czarni pechowo zajęli 4 lokatę (1 punkt za ŁKS Łódź), przez co w drugiej części sezonu musieli walczyć o utrzymanie. W grupie spadkowej zajęli przedostatnie miejsce, opuszczając tym samym szeregi ekstraklasy. Od tego czasu "Powidlaki" występowali wyłącznie we lwowskiej lidze okręgowej, bezskutecznie próbując awansować do ligi. W 1936 po raz ostatni doszło do zmiany nazwy na I. Wojskowo-Cywilny Klub Sportowy "Czarni" Lwów, pod którą występowano do chwili samorozwiązania we wrześniu 1939.


Sukcesy

Mistrzostwa Polski w piłce nożnej:

  • 8 miejsce w I lidze: 1928