570
506
Dywizja Pancerno-Spadochronowa "Hermann Göring"

Dywizja Pancerno-Spadochronowa "Hermann Gö­ring" (niem. Fallschirm-Panzer-Division 1. Her­mann Göring) – doborowa niemiecka dywizja na­zie­m­na Luftwaffe w czasie II wojny światowej.

Dywizja Pancerna "Hermann Göring" powstała w lipcu 1943 r. na Sycylii z rezerwowego personelu i pozostałości Dywizji "Hermann Göring" (dywizja ta z kolei wywodziła się z przedwojennej jednostki niemieckiej policji państwowej Landespolizei), rozbitej w Tunezji po przejściu długiego szlaku bojowego w wielu krajach na frontach wschodnim (m.in. atak na Polskę, walki na Bałkanach i in­wa­zja na Związek Radziecki) i zachodnim (kolejno Belgia, Holandia i Francja), a w końcu także w Afryce Północnej, gdzie w maju 1943 poddała się wraz z resztą Grupy Armii Afryka (Heeresgruppe Afrika).

Od września 1943 odtworzona dywizja walczyła we Włoszech, biorąc udział w walkach pod Anzio i o utrzymanie Rzymu na Linii Gustawa, ponosząc ciężkie straty, oraz w rozbrajaniu wojsk włoskich. W kwietniu 1944 prze­mia­no­wa­no ja na dywizję "pancerno-spadochronową", praktycznie uzu­peł­nia­jąc tylko braki w ludziach i sprzęcie.

15 lipca 1944 dywizja wyruszyła koleją z Włoch ponownie na front wschodni. Po przybyciu w rejon Warszawy, dywizja weszła natychmiast do walki na przedmościu warszawskim, w Pogorzeli (gdzie zginął Heinz Gö­ring, bratanek Hermanna Göringa). Dywizja powstrzymywała ataki ra­dziec­kiej 2. Armii Pancernej w rejonie Mińska Mazowieckiego i Wo­ło­mi­na. W międzyczasie wybuchło powstanie warszawskie, które zastało część oddziałów dywizji podczas wyładunku w rejonie Piastowa - oddziały te przebijały się następnie przez Wolę na Pragę, celem dołączenia do ma­cie­rzy­stej jednostki (powstańcy zdobyli wówczas dwa czołgi Panther). Następnie dywizja walczyła w rejonie Warki z przyczółkiem, jaki utworzyły oddziały sowieckie i polskie.

Między 1 a 4 sierpnia walczący na Woli żołnierze Dywizji Pancerno-Spa­do­chro­no­wej „Hermann Göring” zamordowali ok. 400 wziętych do niewoli po­w­stań­ców, w tym wielu rannych. Jednocześnie jednostki tej dywizji, wsparte przez żołnierzy 608 Pułku Ochronnego, systematycznie wypędzały z budynków mieszkalnych polską ludność cywilną, dopuszczając się przy tym mordów, grabieży i gwałtów na kobietach. 2 sierpnia spędzono dwu­dzie­stu trzech polskich mężczyzn do ogrodu przy ul. Zawiszy 43 i tam zabito ich za pomocą granatów. Kolejnych piętnastu mężczyzn Niemcy za­mor­do­wa­li w domu przy pobliskiej ul. Magistrackiej 9/11. Tego samego dnia rozstrzelano także grupę mężczyzn z domu przy ul. Sokołowskiej 26 (róg Górczewskiej) oraz siedmiu mężczyzn wyprowadzonych z domów przy ul. Prądzyńskiego nr 17 i 19. Ponadto 2 sierpnia był dniem, w którym Niemcy uwięzili pierwszą grupę ludności cywilnej w gmachu kościoła św. Wojciecha przy ul. Wolskiej 76 (kolejne grupy wypędzonych, początkowo niewielkie, trafiły tam 3 i 4 sierpnia). Z kolei 3 sierpnia żołnierze niemieccy nałożywszy powstańcze opaski, podstępem zdobyli domy przy ul. Mły­nar­skiej nr 12, 14 i 16. Wymordowali wówczas ukrywających się w piwnicach mieszkańców, m.in. za pomocą wrzucanych do wewnątrz granatów.

Od jesieni 1944 do maja 1945 jednostka walczyła na terenie kolejno Pomorza, linii Odry i Nysy, Śląska i Saksonii. Ostatecznie przemianowana jako Korpus Pancerno-Spadochronowy "Hermann Göring" (po po­łą­cze­niu z właśnie powstałą 2. Dywizją Pancerno-Spadochronową "Hermann Göring"), wzięła udział m.in. w bitwie pod Budziszynem, gdzie ponownie starła się z oddziałami polskimi. Resztki korpusu poddały się wojskom sowieckim i amerykańskim.