Mord profesorów lwowskich – egzekucja polskich naukowców, profesorów wyższych uczelni Lwowa dokonana w tym mieście przez Niemców oraz faszystów ukraińskich z batalionu Nachtigall w pierwszych dniach hitlerowskiej okupacji Lwowa w lipcu 1941.

Kilka dni po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej Lwów został zajęty przez Wehrmacht. Przed zajęciem miasta NKWD wymordowało kilka tysięcy więźniów politycznych przetrzymywanych we lwowskich więzieniach: Zamarstynów, Brygidki, więzienie na ul. Łąckiego.

Siedem godzin przed zajęciem miasta przez dywizję strzelców alpejskich, wkroczył do miasta ukraiński batalion Nachtigall pod dowództwem Albrechta Herznera. Oficerem łącznikowym batalionu był Teodor Oberländer, a dowództwo ukraińskie pełnił faszysta Roman Szuchewycz.

Na podstawie list proskrypcyjnych sporządzonych przez byłych ukraińskich studentów Uniwersytetu Lwowskiego – (prawdopodobnie na podstawie lwowskiej książki telefonicznej) gestapo dokonało aresztowań profesorów Uniwersytetu Lwowskiego.

W nocy z 3 na 4 lipca 1941 gestapo z udziałem ukraińskich faszystów batalionu Nachtigall dokonało aresztowania kilkudziesięciu profesorów uczelni lwowskich (głównie Uniwersytetu Jana Kazimierza oraz Politechniki Lwowskiej), członków ich rodzin i osób przebywających w ich mieszkaniach.

Aresztowanych profesorów przewożono do Zakładu Wychowawczego im. Abrahamowiczów – w kompleksie akademików Politechniki Lwowskiej, skąd później zabrano ich na rozstrzelanie. Ogółem w nocy z 3 na 4 lipca aresztowanych zostało 28 uczonych. Z całej grupy uczonych ocalał jedynie prof. Franciszek Groër.

Zbrodni tej towarzyszyły rabunki. Aresztowani i rozstrzelani profesorowie posiadali w swoich mieszkaniach dzieła sztuki i inne cenne przedmioty, zrabowane przez hitlerowców i faszystów ukraińskich.

Aresztowanych uczonych oraz ich rodziny wymordowano jeszcze tej samej nocy na zboczu Kadeckiej Góry, koło ul. Wuleckiej. Egzekucje odbywały się pośpiesznie we wczesnych godzinach rannych, żeby zdążyć przed końcem godziny policyjnej. Świadkami zbrodni byli mieszkańcy pobliskich domów, którzy obserwowali egzekucje z okien swoich mieszkań.

Zwłoki rozstrzelanych zostały nocy z 7 na 8 października 1943 wydobyte przez specjalny oddział (Sonderkommando 1005, utworzone z młodych Żydów, pozostających w gettach, którego zadaniem było odkopywanie grobów ludzi rozstrzelanych w masowych egzekucjach, a następnie palenie ich zwłok) i spalone w Lasach Krzywczyckich.

Lista rozstrzelanych

1. Prof. dr Antoni Cieszyński, lat 59, kierownik Zakładu Stomatologii Uniwersytetu Jana Kazimierza, obrońca Lwowa w 1918
2. Prof. dr Władysław Dobrzaniecki, lat 44, ordynator Oddziału Chirurgii Państwowego Szpitala Powszechnego, obrońca Lwowa w 1918.
3. Prof. dr Jan Grek, lat 66, profesor w Klinice Chorób Wewnętrznych UJK
4. Maria Grekowa, lat 57, żona profesora Jana Greka
5. Doc. dr Jerzy Grzędzielski, lat 40., kierownik Kliniki Okulistycznej UJK
6. Prof. dr Edward Hamerski, lat 43, kierownik Katedry Chorób Zakaźnych Zwierząt Domowych Akademii Medycyny Weterynaryjnej, obrońca Lwowa w 1918.
7. Prof. dr Henryk Hilarowicz, lat 51, profesor w Klinice Chirurgicznej UJK, obrońca Lwowa w 1918. Ks. doc. dr Władysław Komornicki, lat 29, wykładowca nauk biblijnych w Wyższym Seminarium Duchownym we Lwowie
8. Eugeniusz Kostecki, lat 36, mistrz szewski, mąż gospodyni profesora Dobrzanieckiego
9. Prof. dr Włodzimierz Krukowski, lat 53, kierownik Katedry Pomiarów Elektrycznych Politechniki Lwowskiej
10. Prof. dr Roman Longchamps de Bérier, lat 56, kierownik Katedry Prawa Cywilnego UJK, prorektor UJK w latach 1938-1939, obrońca Lwowa w 1918.
11. Bronisław Longchamps de Bérier, lat 25, absolwent Politechniki Lwowskiej, syn profesora
12. Zygmunt Longchamps de Bérier, lat 23, absolwent Politechniki Lwowskiej, syn profesora
13. Kazimierz Longchamps de Bérier, lat 18, syn profesora
14. Prof. dr Antoni Łomnicki lat 60., kierownik Katedry Matematyki Wydziału Mechanicznego Politechniki Lwowskiej
15. Adam Mięsowicz, lat 19, wnuk profesora Sołowija, zabrany ze swoim dziadkiem
16. Prof. dr Witold Nowicki, lat 63, kierownik Katedry Anatomii Patologicznej UJK, obrońca Lwowa w 1918.
17. Dr med. Jerzy Nowicki, lat 27, asystent Zakładu Higieny UJK, syn profesora
18. Prof. dr Tadeusz Ostrowski, lat 60., kierownik Kliniki Chirurgii, dziekan Wydziału Lekarskiego 1937-1938, obrońca Lwowa w 1918
19. Jadwiga Ostrowska, lat 59, żona profesora
20. Prof. dr Stanisław Pilat, lat 60., kierownik Katedr Technologii Nafty i Gazów Ziemnych Politechniki Lwowskiej
21. Prof. dr Stanisław Progulski, lat 67, profesor w Klinice Pediatrii UJK
22. Inż. Andrzej Progulski, lat 29, syn profesora
23. Prof. honor. Roman Rencki, lat 74, kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych UJK
24. Maria Reymanowa, lat 40., pielęgniarka Ubezpieczalni Społecznej, zabrana z mieszkania profesora Ostrowskiego
25. Dr med. Stanisław Ruff, lat 69, ordynator Oddziału Chirurgii Szpitala Żydowskiego, zabrany z mieszkania profesora Ostrowskiego
26. Anna Ruffowa, lat 55, żona dr. Ruffa
27. Inż. Adam Ruff, lat 30., syn dr. Ruffa
28. Prof. dr Włodzimierz Sieradzki, lat 70., kierownik Katedry Medycyny Sądowej UJK, rektor UJK w latach 1924-1925, obrońca Lwowa w 1918 roku
29. Prof. dr Adam Sołowij, lat 82, emerytowany ordynator Oddziału Ginekologiczno-Położniczego Szpitala Powszechnego
30. Prof. dr Włodzimierz Stożek, lat 57, kierownik Katedry Matematyki Wydziału Inżynierii Lądowej i Wodnej Politechniki Lwowskiej
31. Inż. Eustachy Stożek, lat 29, asystent Politechniki Lwowskiej, syn profesora
32. Inż. Emanuel Stożek, absolwent Wydziału Chemii Politechniki Lwowskiej, syn profesora
33. Dr praw Tadeusz Tapkowski, lat 44, zabrany z mieszkania profesora Dobrzanieckiego
34. Prof. dr Kazimierz Vetulani, lat 61, kierownik Katedry Mechaniki Ogólnej Politechniki Lwowskiej
35. Prof. dr Kasper Weigel, kierownik Katedry Miernictwa Politechniki Lwowskiej
36. Mgr praw Józef Weigel, lat 33, syn profesora
37. Prof. dr Roman Witkiewicz, lat 55, kierownik Katedry Pomiarów Maszynowych Politechniki Lwowskiej
38. Walisch, lat 40-45, właściciel magazynu konfekcyjnego Beier i S-ka, zabrany z mieszkania profesora Sieradzkiego
39. Dr Tadeusz Boy-Żeleński, lat 66, lekarz, publicysta, krytyk literacki, tłumacz literatury francuskiej, podczas okupacji sowieckiej Lwowa, w latach 1939-1941, kierownik Katedry Literatury Francuskiej Uniwersytetu Lwowskiego, zabrany z mieszkania szwagra – profesora Jana Greka.

Ponadto 5 lipca 1941 rozstrzelani zostali:

• Katarzyna (Kathy) Demko, lat 34, nauczycielka języka angielskiego, zabrana z mieszkania profesora Ostrowskiego
• Doc. dr Stanisław Mączewski, lat 49, ordynator Oddziału Ginekologiczno-Położniczego Szpitala Powszechnego.

12 lipca 1941 zamordowani zostali:

• Prof. dr Henryk Korowicz, lat 53, profesor ekonomii Akademii Handlu Zagranicznego
• Prof. dr Stanisław Ruziewicz, lat 51, profesor matematyki Akademii Handlu Zagranicznego

26 lipca 1941 rozstrzelany został:

• Prof. dr Kazimierz Bartel, lat 59, kierownik Katedry Geometrii Wykreślnej Politechniki Lwowskiej, pięciokrotny premier rządu RP.

Lwów – Wzgórza Wuleckie. Pomnik w miejscu kaźni.

Śmierć Lachom" napis o takiej treści pojawił się na pomniku polskich profesorów na Wzgórzach Wuleckich we Lwowie. Polscy naukowcy zostali zamordowani przez hitlerowców i faszystów ukraińskich w 1941 roku. Na innych polskich pomnikach pojawiły się także faszystowskie symbole.

- Dziś podpiszę pismo do ministra spraw zagranicznych Radosława Sikorskiego z prośbą o złożenie noty w tej sprawie do władz ukraińskich – powiedział sekretarz Rady Ochrony Pomników Walk i Męczeństwa Andrzej Przewoźniak.

Tak wyglądał on w miniona sobotę i niedzielę, 9-10 maja 2009r.

Obraz ten współgra z oficjalną państwową gloryfikacją OUN-UPA na U­kra­inie, ze stawianiem pomników zbrod­nia­rzom, z pochwałą i gloryfikacją wszelkich sposobów, podczas krwawych lat 40-tych, osiągnięcia "samostijnej" Ukrainy, z mor­do­wa­niem bezbronnej polskiej ludnosci cywilnej na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej.