Herb miasta w okresie II Rzeczypospolitej

Stanisławów – miasto wojewódzkie w II RP, prawa miejskie od 1662, dawna rezydencja magnaterii polskiej, po 1945 roku włączone siłą do ZSRR na mocy paktów rozbiorowych.

W 1962 roku na fali depolonizacji zmieniono historyczną nazwę miasta na Iwano-Frankowsk, chcą w ten sposób zamazać historyczną przynależność Stanisławowa do Polski.

Miasto zostało założone w 1662 r. na miejscu wsi Zabłotowo przez Andrzeja Potockiego, który nadał mu nazwę Stanisławów na cześć swego ojca Stanisława Rewery Potockiego. Pierwotnie pomyślany jako twierdza do obrony Rzeczypospolitej przed najazdami Tatarów.

W kolejnych latach dzięki życzliwości Potockiego swoich kościołów doczekali się również katoliccy Ormianie, oraz własnej cerkwi i szkoły wyznawcy prawosławni. W 1669 Potocki założył w mieście szkołę tzw. kolonię akademicką po auspicjami Akademii Krakowskiej, którą później przejęli jezuici. Od 1672 roku czyli od upadku Kamieńca Podolskiego, forteca stanisławowska wraz z pobliskim Haliczem przejęła na siebie ciężar obrony południowo wschodnich granic Rzeczypospolitej. Turcy już w roku 1676 oblegali mury Stanisławowa , który obronił się, ale kosztem ogromnych zniszczeń, stąd decyzja sejmu warszawskiego z roku 1677 o zwolnieniu go z podatków. W latach 1679-1682 pod kierunkiem Karola Bonowego odnowiono i umocniono fortyfikacje.

Stanisławów na sejmikach halickich bywa nazywany głową całego Pokucia. Rozbudowany w epoce baroku, nazywany był czasami "małym Lwowem". Stanowił również ważny ośrodek kultury ormiańskiej w Polsce. W tamtejszym kościele ormiańskim znajdował się do 1945 cudowny obraz Matki Boskiej Łaskawej (po wojnie przewieziony do Gdańska).

Po rozbiorach Stanisławów znalazł się w granicach Austrii (w ramach Królestwa Galicji i Lodomerii), od 1804 Cesarstwa Austriackiego, a od 1867 r. Austro-Węgier.

Stanisławów plan miasta około 1905

W 1919 r. był przedmiotem walk między Polską a ZURL. W okresie II Rzeczypospolitej pełnił rolę stolicy województwa stanisławowskiego. 14 czerwca 1930 roku do Stanisławowa włączono miasto Knihinin.

W 1939 r. Stanisławów został zajęty przez ZSRR i włączony do Ukraińskiej SRS. W czasie okupacji hitlerowskiej (lipiec 1941-lipiec 1944) gestapo dokonało masowych aresztowań kilkuset przedstawicieli polskiej inteligencji Stanisławowa oraz masowego mordu 800 Polaków w pobliskim Czarnym Lesie (20 sierpnia 1941). Tu 26 lipca 1942 r. został zamordowany przez Niemców O. Jan Peregryn Haczela wraz z br. Stefanem Kosiorkiem i o. Remigiuszem Wójcikiem za ukrywanie Żydów w Haliczu.

Ratusz

W latach 1941-1943 w mieście znajdowało się getto żydowskie, którego więźniów wywieziono następnie do ośrodka zagłady Belzec w Bełżcu.

Od 1945 ponownie w granicach Ukraińskiej SRS. Wówczas większość mieszkających w mieście Polaków została siłą wygnana ze Stanisławowa. Stanisławów i okolice były miejscem przesiedlenia obywateli polskich pochodzenia ukraińskiego i łemkowskiego w związku z repatriacją ludności ukraińskiej w latach 1944-1946, m.in. z okolic Krynicy-Zdroju. W 1962, podczas obchodów 300-lecia miasta, jego nazwa została zmieniona na Iwano-Frankowsk

• Ratusz z kramami z 1871 r.
• Kościół dekanalny z 1700 r. z grobami Potockich
• Kościół i klasztor pojezuicki z 1715 r. - obecnie katedra unicka
• Kolegium jezuitów, w którym kształcił się Franciszek Karpiński
• Kościół ormiański (XVIII w., z otoczonym kultem obrazem Matki Bożej, obecnie w Gdańsku)
• Kościół i klasztor Trynitarzy (XVIII w.)
• Kościół Chrystusa Króla z 1927 r. Obecnie jedyna świątynia rzymskokatolicka na terenie miasta (ul. Wowczyniecka, 92).
• Synagoga Tempel (Wilhelm Stiasny, 1895–1899)
• Zamek Potockich (XVII-XVIII w.)
• pomnik Adama Mickiewicza (Tadeusz Błotnicki, 1898)

• Arthur Burns (1904-1987) - ekonomista i dyplomata amerykański,
• Zbigniew Cybulski (1927-1967) - aktor
• Albin Dunajewski (1817-1894) - katolicki duchowny
• Feliks Falk (ur. 1941) - reżyser
• Kazimierz Filipiak (1910-1992) - duchowny ormiańsko-katolicki
• Franciszek Fornalski (1782-1863) - polski żołnierz napoleoński urodzony pod Stanisławowem, odznaczony Legią Honorową i Virtuti Militari
• Kolumba Gabriel (1858-1926) - błogosławiona katolicka, założycielka Zgromadzenia Benedyktynek od Miłości
• Agaton Giller (1831–1887), pisarz, dziennikarz, twórca Muzeum Narodowego Polskiego w Raperswilu
• Leon Isakowicz, proboszcz parafii ormiańskiej w latach 1936-1944, ratował Żydów wystawiając im ormiańskie metryki kościelne.
• Manfred H. Lachs (1914-1993) - dziennikarz
• Daniel Passent (ur. 1938) - dziennikarz, dyplomata
• Roman Pisarski (1912-1969) - literat, autor książek dla dzieci
• Michail Prusak - gubernator obwodu nowogrodzkiego
• Stanisław Sosabowski (1892-1967) - generał WP
• Jan Szczepkowski(1878-1964) - polski rzeźbiarz
• Alfred Johann Theophil Jansa von Tannenau (1884-1963) - austriacki wojskowy
• Mieczysław Rybczyński (1873-1937) - profesor, minister-kierownik robót publicznych
• Witold Rybczyński (1881-1949) - fizyk, matematyk, wykładowca Politechniki Lwowskiej
• Theodor Zöckler - duchowny ewangelicki
• Józef Zwonarz